Сёньня:

Беларускія хлопцы пад час вайсковае службы падвяргаюцца дыскрымінацыі паводле моўнае прыкметы. На гэты аспэкт парушэньня правоў чалавека зьвяртае ўвагу грамадзкасьці і ўладаў Таварыства Беларускае Мовы ў адмыслова прынятай заяве ды лісьце да міністра абароны краіны Аляксандра Чумакова.

Днямі ў Таварыства Беларускае Мовы прыйшлі два хлопцы, якія атрымалі позвы на службу ў войска. Яны ня хочуць быць салдатамі ў войску, якое цалкам ігнаруе мову краіны, якую мусіць абараняць.

Яны ня супраць выканаць, кажучы словамі афіцыйнае прапаганды, свой канстытуцыйны абавязак, але служыць згодныя толькі ў такім войску, якое гаворыць са сваім народам на адной мове. Таму што рытарычнае пытаньне: “каму служыш, прымаючы прысягу на мове суседняе краіны?” – на практыцы, на жаль, мае зусім не рытарычны адказ.

Супольныя з Расеяй вайсковыя дзеяньні Беларусі – найлепшы доказ падпарадкаванасьці інтарэсаў беларусаў стратэгічным мэтам чужое для нашых хлопцаў краіны. Атрымліваецца ў літаральным сэнсе паводле формулы: “на чыёй мове гаворыш – таму й служыш”.

Усьведамленьне беларускаю моладзьдзю гэтае простае аксыёмы прыводзіць да рэзкага павелічэньня тых, чые грамадзянскія перакананьні супярэчаць практыцы, якая ўсталявалася пасьля 94-га году ў беларускім войску. Адсюль і адмова ад службы ў ім.

Выбар перад такімі хлопцамі паўстае незайздросны: або два гады сьпяваць на маршах “Россия – родина моя”, або столькі ж часу правесьці за кратамі вязьніцы за непрыняцьце гэтага вайскова-сьпеўнага рэпэртуару.

У сувязі з такім антыпраўным станам рэчаў у войску Таварыства Беларускае Мовы прыняло 4 траўня адмысловую заяву, у якой патрабуе ад ураду ўжо пад час сёлетняе веснавое кампаніі прыняць канкрэтныя захады ў выпраўленьні сытуацыі. У прыватнасьці, стварыць у кожнай вайсковай частцы беларускамоўныя баталёны, для кіраваньня якімі падабраць афіцэраў, якія валодаюць беларускаю моваю ў аб’ёме, неабходным для правядзеньня выхаваўчае працы й вайсковае падрыхтоўкі.

Заўважым, што такія афіцэры ёсьць, яны прайшлі неабходную падрыхтоўку ў часе спробы беларусізаваць войска адразу пасьля абвяшчэньня незалежнасьці краіны, але веды іхныя аказаліся незапатрабаванымі з прыходам да ўлады Лукашэнкі.

ТБМ патрабуе таксама забясьпечыць усе вайсковыя часткі тэкстам прысягі па-беларуску й саму ўрачыстасьць з нагоды прыняцьця навабранцамі прысягі на вернасьць Радзіме праводзіць на мове тытульнае нацыі краіны.

У лісьце да міністра абароны спадара Чумакова ТБМ прапануе супрацоўніцтва ў справе рэалізацыі гэтых патрабаваньняў: “Мы маем добра распрацаваную вайсковую тэрміналёгію, дапаможам зрабіць пераклад статутаў, параім добрых выкладчыкаў для вядзеньня курсаў у вывучэньні беларускае мовы”, – абяцаюць ТБМаўцы міністру ды выказваюць упэўненасьць, што беларусізацыя войска значна падвысіць аўтарытэт міністэрства абароны.

Міністар, верагодна, ня супраць падвышэньня прэстыжу свайго ведамства, але ж над ім ёсьць галоўнакамандуючы, перад якім той, як салдат-навабранец перад сяржантам-“дэмбелем”.

Валянціна Аксак, Менск

Архіў

Радыё СВАБОДА