Сёньня – дзень гібелі Янкі Купалы. Па шматгадовай традыцыі а 12-й гадзіне
ля мейсца апошняга спачыну прарока на Вайсковых могілках у Менску сёньня
адбылася памінальная імпрэза.
Прыйсьці да магілы народнага песьняра заклікалі праз друк супрацоўнікі
купалавага музэю ды Саюзу беларускіх пісьменьнікаў. Адгукнулася некалькі
дзясяткаў чалавек. З кветкамі ды запаленымі сьвечкамі яны слухалі слова
пра паэта дырэктара купалавага музэю Жаны Дапкюнас, сакратара пісьменьніцкага
саюзу Навума Гальпяровіча, вершы-прысьвячэньні песьняру маладых (і ня вельмі)
паэтаў. Выступоўцы не праміналі паводле завядзёнцы апошніх гадоў паскардзіцца
на складаны час і гаротнае жыцьцё, але пры гэтым нязьменна сканчвалі аптымістычным
“Жыве Беларусь!”.
Паэт-вэтэран Пятро Прыходзька прыгадаў, як ён, даведаўшыся пра сьмерць
Купалы ў 42-м годзе, пакляўся зь сябрамі-франтавікамі адпомсьціць за гэта
ворагам. Праўда, пры гэтым не ўдакладніў, каму менавіта зьбіраліся яны
помсцьціць, але, пэўна, што й сёньня працягвае ў многіх жыць бальшавіцкая
прапагандыская вэрсія пра прычыны гібелі песьняра ў Маскве ў 42-м годзе.
Тыя ж, хто не паверыў ані ў немцаў-забойцаў, ані ў самазабойства паэта,
доўгі час – аж да ўласнае сьмерці – давяралі свае думкі толькі таемным
нататнікам. Вось што распавёў мне пад час сёньняшняе імпрэзы вядомы паэт
– галоўны рэдактар часопіса “Полымя” Сяргей Законьнікаў:
Сяброў пахавалі,
І мяне не міне.
Забілі Купалу,
Заб’юць і мяне.
(Законьнікаў: ) “Такія радкі знайшліся ў нататніках народнага паэта Беларусі
Пімена Панчанкі. Я, прачытаўшы іх, падумаў пра тое, якая бязьлітасная праўда
ў гэтых радках – і ў дачыненьні да нашага мінулага, і ў дачыненьні да сёньняшняй
рэчаіснасьці. І справа ня толькі ў фізычным зьнішчэньні. Мы ведаем, што
ёсьць зьнішчэньне ня толькі фізычнае, але й маральнае.
Але, тым ня менш, Янка Купала як быў, гэтак і застаецца для нас усіх,
беларусаў, ня толькі прарокам, але проста тым чалавекам, які ня толькі
прадказваў шляхі, па якім трэба йсьці Беларусі, але й нам сёньня, у гэтую
цяжкую хвіліну дапамагае выстаяць. І будзем спадзявацца на тое, што Беларусь
будзе жыць”.
Упэўненасьць Сяргея Законьнікава ў спраўджваньні Купалавага прароцтва
пра вольную Беларусь падмацоўвалі дружныя сьпевы ўдзельнікамі імпрэзы вершаў
прарока, якія для многіх беларусаў даўно ўжо сталіся нацыянальнымі гімнамі.
І чытаньне ля магілы песьняра зусім юнымі выступоўцамі забароненых забойцамі
Купалы ягоных твораў:
Глядзіце – прадзедавы косьці
У зямлю калісь за вас ляглі
А вы, як збэшчаныя госьці,
Пракляцьцем сталі той зямлі.
Пашанотныя імпрэзы пройдуць у Менску і ў дзень нараджэньня Купалы 7 ліпеня.
А на радзіме песьняра ў Вязынцы плянуецца вялікае сьвята 9 ліпеня. На яго
будуць запрошаныя ўдзельнікі міжнароднае пісьменьніцкае акцыі – “Літ-экспрэсу
– 2000”, які ў гэты дзень прыбудзе ў Беларусь.
Валянціна Аксак, Менск
|
