RFE/RL |
|
Слоўнік Свабоды
Заўзятар
Заўзятар. Гэтае слова зьявілася ў беларускай мове ў першай палове 80-ых, калі нацыянальна сьведамая моладзь пайшла на стадыёны, каб пачаць адраджэньне Беларушчыны і на гэтай жыцьцёвай дзялцы. Ужыванае перад тым запазычанае з расейскай балельшчык аніяк ня лезла ў сыстэму мовы і вымагала як найхутчэйшай замены. Вось тады два паэты Алег Бембель і Алесь Разанаў і запрапанавалі заўзятара. Пры гэтым сама зьява заўзятарства была падзеленая на тры катэгорыі: 1. Заўзятар -- той хто арыентуецца ў спорце, чытае адмысловыя выданьні, ведае лічбы і ймёны, карацей -- аматар прафэсійнага ўзроўню. 2. Заўзей -- той хто ходзіць на стадыёны, ведае, што адбываецца ў спорце, але ў адрозьненьне ад заўзятара ёсьць вылучна аматарам. 3. Заўзюк -- самая калярытная і небясьпечная постаць на трыбунах. Ён мала ў чым арыентуецца, почасту зьяўляецца на спаборніцтвы нападпітку. Гэта ён, заўзюк, роспачна вые, калі ягоная каманда прайграе і дзіка трыюмфуе, калі наадварот. Яго лёгка можна пазнаць на трыбуне па адкаркаванай бутэльцы і кавалку кілбасы. Гэты падзел на катэгорыі як і слова заўзець (балець) у мове пакуль што не прыжыліся. Цяпер слова заўзятар можна пачуць як з вуснаў саміх заўзятараў, так і ад тэле- і радыёкамэнтатараў, а таксама адшукаць у прэсе. Вось толькі ў грунтоўных слоўніках яго ўсё яшчэ няма. Зразумела, што слова заўзятар -- вытворнае ад заўзяты, а гэта і той, хто стала і з захапленьнем займаецца чым-небудзь, гэта і ўпарты ды напорысты. Яно прыйшло да нас з польскае мовы ў якой азначала: ўзяты, захоплены. Слова заўзяты мае бальшыня славянскіх моваў, а вось заўзятар -- толькі мы. Сяржук Сокалаў-Воюш
|
© 1995-1999 Radio Free Europe / Radio Liberty, Inc.,
All Rights Reserved. http://www.rferl.org |