border RFE/RL border

БЕЛАРУСКАЯ СЛУЖБА РАДЫЁ СВАБОДА

Слоўнік Свабоды


Закатваць

Мне падаецца, што адпаведнік гэтаму слову да гэтаму паняцьцю можна знайсьці толькі на абшарах зьніклае краіны нязбытных "саветаў". Вядома ж, паўсюль скажуць "закацілася Сонца" ці некуды "закаціўся мяч", але закатваць у слоікі на зімовы схоў усялякае смакоцьце навучылася толькі "трудзяшчаеся" людзтва.

Ад сярэдзіны лета аж да глыбокае восені шпарка закатваюцца ў трохлітровікі ды меншыя іхныя браты гуркі, ягады, памідоры, грыбы ды салаты. Вясковыя хаты й гарадзкія кватэры ператвараюцца ў кансэрвавыя заводы, прапахлыя  кропам, смародавым лістом ды воцатам.

У гаспадыняў нарэшце на языку ня плёткі, а зацятая пахвальба ці шкадаваньне: "я сто літраў закатала", "а я ўсяго толькі сорак". І краю ня відно гэтаму літражу. Мужчыны служаць аўтаматамі па закручваньні слоікаў.

З вакна ў вакно перадаюцца рэцэпты, тэхналёгіі, перапазычаюцца блішчастыя накрыўкі ды прылады закатваньня.

Хітрыя майстры прыдумалі дзеля палёгкі й ашчаднасьці "раскатку", якая дзівосным чынам вяртае скарыстанае накрыўцы былую моц і трывушчасьць. Цяпер жывуць і слугуюць "крышкі" даўгавечна -- да іржавых дзіраў.

Здараецца, што закатачнае жыцьцё скаланаюць выбухі. Плады ірвуцца зь няволі, аднак гаспадары зноў і зноў нястомна закатваюць у слоікі пад шкло ўсё жывое -- навыперадкі. Быццам, закатаўшы рукавы, зацята закатваюць-хаваюць няспраўджаную мару пра волю. Пра тую нязнаную волю, пры якой кожны спаўняе сваю місію: вучоны ды мастак -- твораць, настаўнік -- навучае, доктар -- лякуе, а завадчанін -- кансэрвуе для ўсіх садавіну-гародніну...

Але тое... Тое -- жытка лайдакоў, а мы -- "трудзяшчыеся" -- дружна закатваем усё пад шаблонныя "крышкі".

Антаніна Хатэнка
 

© 1995-1999 Radio Free Europe / Radio Liberty, Inc., All Rights Reserved.
http://www.rferl.org