RFE/RL |
|
Слоўнік Свабоды
Ударнік
Толькі людзі пачцівага веку ведаюць ці цьмяна памятаюць, што такое ўдарнік. Тлумачальны слоўнік беларускае мовы, выпушчаны за савецкім часам, тлумачыць: "перадавы работнік сацыялістычнае вытворчасьці, які перавыконвае нормы". Ударнікі былі на заводах, у калгасах, нават у літаратуры былі паэты-ўдарнікі. Чым і па чым ударалі -- гэта было няважна. Галоўнае -- каб былі ўдары. Ударалі па бездарожжу, па бескультур'ю -- і ўсё безвынікова. Цікава, што ў Савецкім Саюзе ўсё было падпарадкавана ўдарам. Ударнікам яшчэ называлася частка затвора вагняпальнай зброі, прызначаная для ўдару па капсулю патрона. Пра джазавага ўдарніка размовы быць не магло. Джаз -- спараджэньне капіталістычнага пеклу. Такую аскоміну набілі ўдарнікі працы, што ў народзе кпілі весела: "размах рублёвы, а ўдар хрэновы". З раніцы да зьмярканьня па радыё гучала: "ідуць, ідуць ударнікі камуністычных брыгад, прад імі адкрываецца шырокі далягляд". Лірыка -- падай і рыдай. У той час было такое віно "Солнцедар", якое было мацнейшае за сонечны ўдар, дык і сьпявалі: "Не праходзіць дзень бяздарна. Сонцэдарна -- дужэ ўдарна. Мы ўсе ўдарнікі -- мы сонцэдарнікі", -- сьпявалі мы ў цёплых студэнцкіх кампаніях. Рыгор Барадулін
|
© 1995-1999 Radio Free Europe / Radio Liberty, Inc.,
All Rights Reserved. http://www.rferl.org |