Суполка - слова, якое нават самім гучаньнем сьцвярджае сваю глыбінную беларускасьць.  Прыстаўка су- стварае прыцягальнае поле нейкай еднасьці, зьяднанасьці, гармоніі.  Прыслухайцеся - суайчыньнік, суграмадзянін, сугучча, суладьдзе, сумоўе, сусьвет.  Пры гэтым у іншых мовах, дзе існуюць аналягічныя суполцы словы, гэтая су-яднанасьць амаль зьнікае:  у польскай - спулка, у чэскай  - сполэк.

У расейскай мове нічога падобнага па гучаньню суполцы і аднакарэнным ёй словам няма, таму часам узьнікаюць забаўныя сытуацыі пры перакладзе.  Так, у расейскамоўнай прэсе паняцьце суполка БНФ альбо не перакладаецца ўвогуле, альбо тлумачыцца як "пярвічная арганізацыя".  Прыгадваю іншы забаўны выпадак, калі ў Вярхоўным Савеце ў пачатку 90-х нейкі намэнклятурны дэпутат абурыўся, што ў законе аб меншасьцях было ўжытае паняцьцё "нацыянальная супольнасьць".  "Навошта нам гэтыя суполкі ў закон уводзіць?" - запытаўся пільны дэпутат.

Гэты эпізод зусім не выпадковы, бо слова суполка выклікала ў партыйнай намэнклятуры часоў канца СССР заканамерную і абгрунтаваную падазронасьць.  Мала хто ведаў, што ў 20-я гады суполка была цалкам нэўтральным словам і ўжывалася вельмі шырока.  Вацлаў Ластоўскі ў сваім слоўніку прыводзіць наступныя прыклады: суполка шаўцоў, краўцоў, выдаўцоў.  Дадам, што суполкамі называліся нават сялянскія каапэратывы.   Але ў канцы 80-х гэтае слова, зноў уведзенае ў жыцьцё і мову маладымі адраджэнцамі, набыла трывалы вобраз нефармальнасьці.  "Майстроўня", "Талака", "Тутэйшыя" - усё гэта былі суполкі, якія  замацавалі за словам шлейф андэрграўнду і апазыцыйнасьці.  Давершыла  імідж зьяўленьне суполак БНФ.  Ды й цяпер нікому ня прыйдзе ў галаву назваць суполкай калгас альбо групу чыноўнікаў, паколькі суполка -- гэта аб'яднаньне вольных людзей...

Віталь Цыганкоў