Падаткі...  Слова гэтае наводзіла жах на кожнага чалавека, і ў першыя гады бальшавіцкай улады, і асабліва пасьля вайны 1941-1945 гадоў.  Кажу «пасьля вайны», а на думку прыходзіць, што вайна бальшавікоў з народам ніколі і не сканчалася.

Падаткі — аддаваць, падаць, даніна, подаць. І міласьціна — таксама подаўка.

Падаткамі, ды такімі вялікімі, абкладаліся аднаасобнікі, саматужнікі, каб змусіць іх ісьці ў калгасны прыгон, у першабытную арцель.  Падаткамі абкладалася усё — ад жывёлы да расьціны: каровы й сьвіньні, куры й трусяняты, яблыні й вішні, кусты агрэсту й клубніцаў.

За няўплату падаткаў забіралі апошнюю кароўку, карміцельку ўсёй сям’і, гаспадар якой загінуў на фронце ці ў партызанах.  Хадзіў нават сумны жарт: шкілет — самы прыкладны савецкі падаткаплацельшчык, бо здаў мяса, воўну, яйцы...

Другой па жаху фігурай пасьля энкавэдзіста быў падатковы інспэктар.  Гэта ён у суправаджэньні ўчастковага міліцыянта вёў за сабою лямант, роспач.  Гэта яго клялі мёртвымі клятамі, хоць ён быў толькі выканаўца скурадзёрнай улады.  І хадзіла сумная загадка: не сабакі, а брэшуць і кусаюць за пяткі.  Хто? — Падаткі.

Рыгор Барадулін