RFE/RL |
|
Слоўнік Свабоды
Маўзалей
У савецкі час кожны беларус дакладна ведаў сэнс гэтага слова. Словы Масква, Ленін і маўзалей завучвалі яшчэ ў дзіцячых садках. Маўзалей тады быў адзіны ў цэлым сьвеце. Маўзалей — вялікая пахавальня Леніна, дзе ён ляжыць у крышталёвым саркафагу. Для дзяцей гэта было зразумела — як казка пра заснулую цароўну. Слова маўзалей мае грэцкае паходжаньне, ім называлі самую вялікую пахавальню элінскага сьвету — цара Маўзола ў Галікарнасе. Пазьней ад назвы тае спаруды сталі называць усе вялікія пахавальні наогул... Ленінскі маўзалей пабудавалі беларусы, майстры зь вёскі Грабаўка, што на Гомельшчыне. Бадай, гэта самы вялікі помнік беларускае народнае творчасьці. І таму стаўленьне да яго ў беларусаў было асаблівае. Як пісаў Аркадзь Куляшоў: Мы не дазволілі халоднаму нябыту
Беларусы вельмі раўніва пільнавалі, хто і як стаяў падчас парадаў на маўзалеі. Калі ж на ім паявіўся Брэжнеў, у народзе склалі прыпеўку: ... Гэта што за Бармалей,
У Менску зьбіраліся нават паставіць і мясцовы маўзалей Леніна, сымбалічны, у якім быў бы музэй... Пазьней маўзалеямі пачалі гіранічна называць маёнткі партбосаў. А слова "саркафаг" ужо асацыявалася не з крышталёваю труною, а з Чарнобыльскай АЭС, якую накрылі саркафагам з бэтону. Сёньня маўзалеем альбо чарнобыльскім саркафагам менчукі называюць змрочную спаруду Палацу Рэспублікі, якая паўстала пасярод сталіцы, акурат там, дзе зьбіраліся паставіць сымбалічны маўзалей Леніна. Сяргей Харэўскі
|
© 1995-1999 Radio Free Europe / Radio Liberty, Inc.,
All Rights Reserved. http://www.rferl.org |