news programs realaudio contact archive
      Курапаты
    Выбары 2001
    Праскі акцэнт
    Экспэртыза свабоды
    Эканоміка
    Правы чалавека
    Міжнародны аддзел
    Рэгіёны

      Палітычная геаграфія
    На доўгім шляху
    Выкраданьне
    Беларусі

    Мэдыі
    Ёнас, Яніс, Янка...
    Беларускі Iнтэрнэт
    Суайчыньнікі
    У сьвет на заробкі
    Карлаў мост

    Вострая брама
    Беларуская
    Aтлянтыда

    Вольная студыя
    Краіна М
    Залаты фонд

      Сымбаль веры
    Агляд пошты
    Дазвол на выезд
    Здароўе
    Галерэя "Свабоды"

  


    Час і Хвалі
    Realaudio
    Аўдыё-архiў


    RFE/RL Newsline
    Weekday Magazine
    PBU Report
    RFE/RL Homepage
    Reprints



24 Сьнежня 2001
 
АБАРОНА КУРАПАТАЎ ЗАСТАНЕЦЦА Ў ГІСТОРЫІ
(эфір 22 сьнежня)

Валанцёры мяркуюць, што акцыя ў Курапатах увойдзе ў падручнікі гісторыі Беларусі. Але імёны большасьці абаронцаў Курапатаў ня будуць названыя.
 
Ганна Соусь, Менск
 
У Курапатах усё занесена сьнегам. Нягледзячы на гэткае надвор'е, ля аўтобуснай станцыі "Зялёны Луг-6" сёньня працавала будаўнічая тэхніка. Спачатку будаўнікі чысьцілі дарогу ад сьнегу, а потым засыпалі пяском. Ля ўрочышча Курапаты рэканструкцыя кальцавой дарогі сёньня не вялася.

У лягеры я засьпела толькі аднаго валанцёра. Уначы тут было чатыры чалавекі, але раніцай яны сышлі — на працу ды на вучобу, бо сёньня ў Беларусі працоўны дзень.

Мой суразмоўца — 20-гадовы валанцёр Цімох. Я засьпела яго за распальваньнем буржуйкі. Дровы ўсе сырыя, і каб ацяпліць намёт, даводзіцца ўвесь час дадаваць у печку салярку.

У Цімоха, як дарэчы і ў многіх з абаронцаў Курапатаў, родныя пацяпелі ад сталінскіх рэпрэсіяў.

(Цімох: ) "Бабуля распавядала, што ейны брат быў у лягерах у 1930-я гады. Потым вярнуўся ў Беларусь. Памёр ужо даўно. Я яго ніколі ня бачыў".

На пачатку 1990-х гадоў бацька Цімоха браў актыўны ўдзел у апазыцыйных акцыях.

(Цімох: ) "Распаўсюджваў улёткі, літаратуру. Выхоўваў мяне ў духу беларускага адраджэньня. Вось тады ён мне распавядаў таксама й пра Курапаты, і пра Беларушчыну. Цяпер я пераняў ягоныя сьцягі. Зараз бацька крыху адышоў, больш працуе, бо трэба неяк жыць, карміць сям'ю".

Цімох цяпер вучыцца ў менскім пэдагагічным каледжы на аддзяленьні пачатковай школы. Нядаўна праходзіў практыку ў адной зь менскіх школаў і быў уражыны тым, што амаль ніхто з настаўнікаў ня можа размаўляць па-беларуску.

(Цімох: ) "Калі буду працаваць зь дзецьмі, то, натуральна, па меры магчымасьці буду ўводзіць беларускую мову, бо на беларускай мове настаўнікі цяпер ня вельмі жадаюць размаўляць".

Цімох мяркуе, што кругласутачная варта, якую ўжо амаль тры месяцы нясуць у Курапатах сябры моладзевых арганізацыяў, калісьці можа ўвайсьці ў падручнікі гісторыі Беларусі.

(Цімох: ) "Будзе што распавесьці дзецям і ўнукам — як мы былі тут, жылі ў гэтым намёце, усталёўвалі крыжы. Пакінулі, можа, невялікую, але ўсё ж памяць. Калі напішуць у падручніках па гісторыі, то ўсіх нашых прозьвішчаў ня будзе. Можа, можна было нешта больш зрабіць, але ж не сядзелі, склаўшы рук. Усё ж, як меркавалі раней, ня зьнесьлі палову Курапатаў, па магілах не пачалі будаваць гэтую дарогу. Ізноў звычайных людзей крыху скаланулі, ізноў усе ўспомнілі пра Курапаты, пра сваіх продкаў, пра тое, што мы ўсе ў Беларусі жывем".

Многія валанцёры часта просяць, каб у эфіры Радыё Свабода не гучалі іхныя прозьвішчы. Збольшага таму, што многія абаронцы Курапатаў ня хочуць, каб на працы ды вучобе даведаліся пра іхны ўдзел у гэтай доўгатэрміновай акцыі.

Звычайна не называюць сваіх прозьвішчаў і сябры Беларускай Партыі Свабоды. І таму сапраўды, як і казаў Цімох, нашчадкі хутчэй за ўсё ня будуць ведаць прозьвішчаў многіх абаронцаў Курапатаў, як, дарэчы, ня ведаюць цяпер імёнаў большасьці расстраляных тут людзей, чые косткі валанцёры бароняць ужо амаль тры месяцы.


archive
  skip it
www.svaboda.org is © 2001 Radio Free Europe/Radio Liberty, Inc. All Rights Reserved.