news programs realaudio contact archive
      Курапаты
    Выбары 2001
    Праскі акцэнт
    Экспэртыза свабоды
    Эканоміка
    Правы чалавека
    Міжнародны аддзел
    Рэгіёны

      Палітычная геаграфія
    На доўгім шляху
    Выкраданьне
    Беларусі

    Мэдыі
    Ёнас, Яніс, Янка...
    Беларускі Iнтэрнэт
    Суайчыньнікі
    У сьвет на заробкі
    Карлаў мост

    Вострая брама
    Беларуская
    Aтлянтыда

    Вольная студыя
    Краіна М
    Залаты фонд

      Сымбаль веры
    Агляд пошты
    Дазвол на выезд
    Здароўе
    Галерэя "Свабоды"

  


    Час і Хвалі
    Realaudio
    Аўдыё-архiў


    RFE/RL Newsline
    Weekday Magazine
    PBU Report
    RFE/RL Homepage
    Reprints



27 Сьнежня 2001
 
ЗАТРЫМКІ ЗАРАБОТНАЙ ПЛАТЫ – ПОГЛЯД ЭКАНАМІСТА
Запазычанасьць па заработнай плаце – камэнтар эканаміста, экспэрта Незалежнага інстытуту сацыяльна-эканамічных і палітычных дасьледаваньняў Міхаіла Залескага.
 
Міхаіл Залескі, Менск
 
Паводле апошніх зьвестак Міністэрства статыстыкі й аналізу, на 30 лістапада запазычанасьць па заработнай плаце складала 51 мільярд рублёў. За месяц да таго яна была на чвэрць меншай. Сёньня запазычанасьць складае восьмую частку месячнага фонду заработнай платы. Так высока гэты паказчык сёлета яшчэ не паднімаўся.

Мушу зьвярнуць увагу на дзьве акалічнасьці. Па-першае, падзяліўшы запазычанасьць на колькасьць афіцыйна занятых у эканоміцы, а менавіта пра іх вядзецца гаворка ў дзяржаўнай статыстыцы, можа не атрымацца па 10 даляраў на чалавека.

Адсюль вынікае, што праблема сканцэнтравалася, так бы мовіць, у галінах зь нізкім узроўнем заробку, а там — на людзях з самай малой аплатай працы.

Сапраўды, на калгасы-саўгасы прыпадае 81% запазычанасьці, альбо восем дзясятых фонду зарплаты гэтых прадпрыемстваў за кастрычнік. То бок, тры чвэрці вяскоўцаў своечасова атрымаць сваіх грошай ня здолелі.

Дзеля параўнаньня — у прамысловасьці апошні паказчык не сягае за 3%. Настаўнікам і лекарам, паводле Мінстату, заробкі здолелі выплаціць. Дзеячы культуры і мастацтва ўсё яшчэ чакаюць свае 25 мільёнаў рублёў.

Другая акалічнасьць — эканамічная сыстэма Беларусі адчувае праблему з выплатай заробкаў увесь час, асабліва пад канец году. Не дапамагаюць пазбавіцца ад гэтай хваробы нават абяцаньні самых суворых пакараньняў. А што тычыцца сялянаў, то іхная эксплюатацыя — адна з заўсёдных рэзэрваў айчыннай гаспадаркі.

“Запазычанасьць па заработнай плаце скарацілася амаль ва ўсіх галінах эканомікі”, — рапартаваў Мінстат напрыканцы мінулага году. Толькі вёска і ў той час псавала ідылію. Не далі грошай кожнаму дзясятаму, не хапіла пятай часткі лістападаўскага фонду зарплаты.

Калі ў 1990 годзе сярэдні калгасьнік атрымліваў на 3% меней, чым сярэдні заняты ў эканоміцы, то сёньня адрыў складае 38%. Апошнія пяць гадоў запазычанасьць па заробках перад вяскоўцамі ў найбольш напружаны дзеля іх пэрыяд, у чэрвені, не бывала меней за 2 мільёны даляраў на 625 тысяч занятых (паводле афіцыйнага, зразумела, курсу). Доўг перад калгасьнікамі заўсёды складае прыкладна тры чвэрці ад агульнай запазычанасьці па заробках у краіне.

А запазычанасьць гэтая ў адносінах да фонду заработнай платы складала ў 1997 годзе 13%, у 1998 — 14%, у 1999 — 11%. Летась з запазычанасьцю змагаўся асабіста кіраўнік дзяржавы, і яна склала 7%.

Сёлетні лістападаўскі паказчык запазычанасьці, нагадаю, роўны 12% месячнага фонду заработнай платы па гаспадарцы, не выпадае за межы сярэднестатыстычнага на працягу апошніх пяці гадоў.

Такім чынам, мы маем справу ня з вынікамі парушэньня працоўнай дамовы асобнымі нядобрасумленнымі наймальнікамі, а з сыстэмнай зьявай, уласьцівай менавіта беларускаму тыпу гаспадараньня.


archive
  skip it
www.svaboda.org is © 2001 Radio Free Europe/Radio Liberty, Inc. All Rights Reserved.