Гаўдэамус - сэрыя адукацыйных перадачаў беларускай рэдакцыі Радыё Свабода, у якой мы расказваем галоўным чынам пра тое, як могуць маладыя беларусы атрымаць адукацыю на Захадзе Эўропы, а таксама ў цэнтральна- і усходнеэўрапейскіх посткамуністычных краінах.  Сёньня ж я хацеў бы прысьвяціць перадачу, не выходзячы за рамкі адукацыйнай тэмы, праблеме стварэньня новых сучасных вышэйшых навучальных установаў, якія павінны служыць посткамуністычнаму дэмакратычнаму грамадзтву ў варунках нараджэньня рынкавай гаспадаркі.

Ці ёсць магчымасць, каб і ў Беларусі на зьмену старым закасьцянелым постсавецкім навучальным установам прыйшлі новыя сучасныя вышэйшыя школы, якія адпавядаюць патрэбам XXI стагодзьдзя?

Адказу на гэтае ды іншыя пытаньні і будзе прысьвечаная нашая сёньняшняя перадача сэрыі "Гаўдэамус".

.....................................

У якасьці прыкладу таго, як можна стварыць практычна на пустым месцы і галоўным чынам уласнымі сіламі сучасную, аўтарытэтную навучальную ўстанову я вырашыў абраць Прыватную Варшаўскую вышэйшую школу бізнэсу й адміністрацыі.  Гэта самая старая польская прыватная вышэйшая навучальная ўстанова, створаная практычна адразу пасля ўпадку камунізму ў 1991 годзе.

Дзеля стварэньня гэтай школы адразу патрэбная была адна неабходная перадумова: спрыяльнае стаўленьне ўладаў.  І гэтая ўмова была ў Польшчы на пачатку 90-х гадоў у наяўнасьці.  Вялікая дапамога прыйшла ў выглядзе перадачы школе за сымбалічную суму комплексу будынкаў у раёне вуліцы Бабравецкай у Варшаве.  Будынкі гэтыя знаходзяцца ў ціхім месцы, каля парку.  Так што варункі для вучобы студэнты атрымалі выдатныя.

Дзеля таго каб стварыць вышэйшую школу, а пазьней яе зарэгістраваць, неабходна згуртаваць вакол яе ідэі аўтарытэтныя навуковыя і выкладчыцкія кадры.  Міністэрства Адукацыі краіны толькі тады можа зарэгістраваць новую ВНУ, калі там працуюць вядомыя навуковыя і выкладчыцкія аўтарытэты.  У выпадку Польшчы патрэбна 10 тытулярных прафэсараў і каб 40% выкладчыкаў мела доктарскі тытул.  Калі колькасьць тытулярных прафэсараў перавышае 40, вышэйшая школа атрымлівае аўтаномію ў сваёй дыдактычнай і навуковай дзейнасьці.
 
Так што менавіта гэткія патрабаваньні і павінны былі выканаць тыя, хто закладаў школу ў 1991 годзе.

.....................................

З артыкулу польскай газеты "Пшеглёнд тыгоднёвы", прысьвечанага Варшаўскай Прыватнай школе бізнэсу й адміністрацыі:

«Ідэя элітарнасьці ад самага пачатку была закладзеная ў фундамэнт новай школы.  Навучаньне студэнтаў тут - гэта працэс стварэньня новай польскагй сярэдняй клясы, якая мае амбіцыі, зьвязаныя з фармаваньнем моцнай польскай дзяржавы...»
 
Школа адразу зрабіла націск на падрыхтоўку уласных настаўніцкіх кадраў і актыўна залічае ў выкладчыкі найлепшых выхаванцаў школы.  Школа сама фінансуе асьпірантуру найлепшых студэнтаў, дае найлепшым стыпэндыі для навучаньня за мяжой.  Штогод у школе ствараюцца новыя ўнутраныя фонды, каб падтрымаць найлепшых студэнтаў, каб зрабіць зь іх найлепшых у Польшчы экспэртаў у галіне рынкавай гаспадаркі, права й адміністрацыі.

.....................................

Як сьцьвярджае рэктар Прыватнай Варшаўскай школы бізнэсу й адміністрацыі, Тадэвуш Козьлюк, школа пачынае быць зацікаўленая ў лёсе сваіх будучых выпускнікоў у момант, калі яны яшчэ толькі зьяўляюцца абітурыентамі.  Дзеля гэтага кіраўніцтва школы дэталёва вывучае патрэбы рынку працы, уважліва сочыць за сучаснымі грамадзка-эканамічнымі тэндэнцыямі ў сьвеце, вывучае апошнія дасягненьні навукі й тэхнікі.  Таму ў школе практычна кожны год зьмяняецца сьпіс так званых неабавязковых дысцыплінаў, якія кожны студэнт можа абраць паводле свайго густу й патрэбаў.  Сьпіс гэты распрацоўваецца на падставе апошніх тэндэнцыяў разьвіцьця сусветнай гаспадаркі.

.....................................

Наша даведка:

Ад самага пачатку свайго існаваньня Прыватная Варшаўская школа бізнэсу й адміністрацыі аддавала выразную перавагу глыбокаму навучаньню замежных моваў.  Яна першая ў Польшчы, а магчыма і ва ўсёй посткамуністычнай Эўропе, увяла правіла вывучэньня студэнтамі трох замежных моваў.  Звычайна гэта ангельская, французкая ці нямецкая і расейская.  Але вывучаюць тут і іншыя мовы.  Напрыклад, гішпанскую, партугальскую і інш.  Але, зразумела, перавага аддаецца ангельскай мове.  Падчас яе вывучэньня выкарыстоўваюцца самыя сучасныя дыдактычныя мэтады.  Разлік ідзе на тое, каб пасля двух гадоў навукі на трэцім курсе студэнты маглі б слухаць лекцыі па-ангельску і самастойна працаваць з гэтай мовай.

.....................................

Прыватная Варшаўская школа бізнэсу й адміністрацыі - адна з самых сучасных, а сёньня ўжо й самых шанаваных навучальных установаў ня толькі Польшчы, але і ўсёй посткамуністычнай Эўропы.  Вось чаму сярод яе студэнтаў ня толькі палякі, але й прадстаўнікі іншых народаў Эўропы.  Трапіць сюды вучыцца ня проста.  У школе існуе даволі строгі адбор патэнцыяльных кандыдатаў у студэнты.  І гэта невыпадкова.  Школа гэтая - піянэр выкарыстаньня самага сучаснага тэхнічнага абсталяваньня ў навучальным працэсе.  На працягу трох гадоў чалавецтва павінна сустрэцца з новай зьяваю - паўсюдным і глябальным увядзеньнем сусьветных сыстэмаў аптычнай сувязі, якая будзе сымбалізаваць сабой перадачу інфармацыі на адлегласьць у рэальным часе.  Гэта будзе рэвалюцыя, вынікі якой сёньня нават цяжка ўявіць.  Дык вось Варшаўская школа бізнэсу й адміністрацыі ідзе наперадзе ў польскай навуцы ў галіне падрыхтоўкі да гэткай глыбокай трансфармацыі ўсёй сістэмы інфарматыкі.

.....................................

Падаем адрас і іншыя каардынаты Прыватнай варшаўскай школы бізнэсу й адміністрацыі:

вул. Бобровецка 9
00-728 Варшава,  Польшча

тэлефоны для даведак і інфармаваньня -
8-10-48-22-414051, альбо 414052

старонку ў інтэрнэце вы можаце знайсьці пад адрасам: http://www.pwsbia.edu.pl

.....................................

Прыватная Варшаўская школа бізнэсу й адміністрацыі - унікальны інстытут.  Яго стварэньне і амаль васьмігадовая дзейнасьць - знак часу.  Толькі менавіта такія ВНУ здольныя дапамагчы ў грунтоўнай мадэрнізацыі польскага грамадзтва.  І гэта добра разумеюць сёньняшнія кіраўнікі Польшчы.  Таму і мае гэтая навучальныя установа надзвычай спрыяльныя варункі для сваёй дзейнасьці.

А якія ж праграмы навучаньня існуюць у Варшаўскай прыватнай школе бізнэсу?  Колькі каштуе тут навучаньне?  Які кантынгент студэнтаў туды трапляе?  На гэтыя ды іншыя пытаньні вы атрымаеце адказ у наступнай перадачы сэрыі "Гаўдэамус".

Мікола Іваноў