|
Для кожнага чалавека самае дарагое – гэта дзяцінства, юнацтва, таму
што там чысьціня, там радасьць, там маладыя бацькі. Вось некалькі кропель
сьветлай сьлязы ўспамінаў маіх.
Мы жылі, канешне, у тую пару вельмі кепска. Я памятаю – скіба хлеба,
намазаная сьмятанай. Я выходжу на вуліцу, і ўсе дзяўчынкі, якія ня мелі
такой лусты, зайздросьцяць мне. Адной захацелася пакаштаваць гэтага. Яна
мне пальцам паказала некуды, маўляў, глядзі, там нехта ідзе. Я стала, канешне,
глядзець, а яна ў гэты час зьлізала маю сьмятану. Мы да гэтага часу ўспамінаем
зь ёй пра гэта і сьмяемся. Яна, дарэчы, жыве, яна настаўніца.
Пасьля помню – пара вайны, гарэла вёска. Хаты стаялі ў нас вельмі густа
адна каля адной, бо ў той час зямлю бераглі, і яны загараліся адна ад адной.
Вось згарэла і нашая хата. Таты не было дома, ён быў у нейкім абозе, і
мама адна завіхалася, ратавала ўсё тое неабходнае для жыцьця, выкідвала
на вуліцу, на гарод, а мне дала такі вузельчык з хусткамі сьвяточнымі.
Я яго не магла нават трымаць, бо была малая, ён быў цяжкаваты для мяне.
Мама гаворыць: “Цягні, цягні па зямлі”. І я цягнула. Пагубляла там хусткі,
пасьля іх зьбіралі, аддавалі нам. Мы жылі ў дзедавай хаце, у цеснаце. Я
памятаю, як я ўсё плакала і казала: “Ні таткі, ні хаткі, ні ляльлкі”, але
больш за ўсё я плакала, канешна, па сваёй ляльцы, якая згарэла, – мая адзіная
лялька, сшытая са шкуточкаў розных.
Пасьля, у сёмым-восьмым клясе, кожныя летнія канікулы заўсёды дзеці
былі ў полі. Мая мама часта хварэла, а працадзень трэба было зарабляць,
хоць за яго нічога не давалі. Я дапамагала маме, нават жала, і часта хадзіла
жаць, сотак 6-7 у дзень, а іншы раз і больш. Канешне, для дзяўчынкі гэта
было складана, цяжка, але я так шчыравала, так улягала, каб памагчы маме.
І вось калі вечарам ужо ішлі з поля жанчыны, бачачы, што я яшчэ на сваёй
палосцы, памагалі мне талакой. А я прасіла: “Ня трэба, ня трэба, я сама,
яшчэ ж сонца не зайшло…” Так мне хацелася быць самастойнай.
Памятаю шматлікія вечары, калі зьбіралася вясковая моладзь на вуліцы
пасьля працоўнага дня, і мы сьпявалі, вельмі прыгожа сьпявалі такімі чыстымі,
звонкімі галасамі, сьпявалі да паўночы, і ніхто нас не праганяў, хаця людзі,
змораныя працай, даўно спалі. Позна разыходзіліся, а назаўтра ранічкай,
як сьвет, голас маці: “Уставай, дачушка, на пастбу трэба, я табе нешта
смачнае паклала ў торбачку”.
Марыя Захарэвіч, Менск
|
