Галасы стагодзьдзя
Мінулы век у памяці сучасьнікаў

Зірнула ўбок і ледзь не абамлела: каля сьцяны прыхіліная вечка ад труны. Няўжо цётачка памерла? – запыталася я ў сталяроў. А тыя на кухню паказваюць, маўляў, там яна нам абед рыхтуе.

Я – на кухню. А там цётка. Жывая, вясёлая. Кажа мне: “Пастанавіла труну і крыж надмагільны загадзя набыць. Бо вы мяне, дзеткі, па-людзку не пахаваеце.Дзядзькам з 15-й школы дала дзьве бутэлькі гарэлкі. Яны й дошкі недзе знайшлі, мерку зь мяне зьнялі. Пагаблявалі дошкі. Дам яшчэ на бутэльку, яны й крыж зробяць”.

Дарэмна я абяцала ёй пахаваць яе як належыць. Упёрлася цётка ў сваё, маўляў, я ды іншыя пляменьнікі ледзьве канцы з канцамі зводзім”.

Цётачка тады жыла не адна, а з маёй старэйшай дачкой і зяцем. І маленьнімі дачушкамі-блізьняткамі. Дзеці дамавіны баяцца й часам паўночы ня сьпяць. Чакаюць, пакуль адтуль мярцьвяк вылезе.

Натуральна, зяць пачаў за сям’ю заступацца. Як бабуля куды адвернецца: у краму ці на рынак, ён хуценька ўсю гэтую пахавальную мэблю – ў хляўчук. Цётка вернецца дамоў, папросіць суседзяў, яны зноў дабро жалобнае зь хлеўчука ў кватэру перанясуць.

Аднойчы зімой 1996 году зяць занёс тыя прыналежнасьці ў хлеў на ноч. Замкнуў вісячы замок на ключ, а ключ схаваў. Уначы барысаўскія злодзеі на ўсе хлеўчукі гэтага дому налёт зрабілі. Дачыста пакралі сала, самаробныя кілбасы, кумпякі, слойкі з варэньнем, з гуркамі.

Выбеглі раніцай цётка зь зяцем на вуліцу, пачуўшы лямант суседзяў, зірнулі на свой хляўчук – замок з клямкаю сарваныя. Але ж, дзіва, кіляў 5 мяса як былі ў тазіку, так і засталіся.

Убачылі зладзюгі, што зьлева ад тазіка дамавіна, а справа – крыж, ды й далі дзёру.

Ларыса Грэбнева