RFE/RL
Беларуская Служба Радыё СВАБОДА

Галасы стагодзьдзя
Мінулы век у памяці сучасьнікаў


Я хачу распавесьці вам такое. Можа каму гэта будзе цікава, каму – весела, але я хачу распавесьці такую гісторыю, як мая бабуля вырашыла памерці. Гэта адбывалася ў Наваполацку. Мая маці прывезла яе да нас, 8-га сакавіка, Міжнародны жаночы дзень, і яна легла, кажа: “Вера, даражэнькая, усё, буду паміраць, пастаў мне ў рукі сьвечку, буду паміраць”. Паставіла мая маці сьвечку, плача – бабуля паміраць будзе, будуць ужо чакаць.

А мне трэба было некуды выйсьці ў горад. Ёсьць у мяне такі сябра, удзельнік творчай майстэрні “Зьніч” Сяргей Казлоў. Ён кажа:
– Аніс, давай мы сходзім да цябе, адзначым 8-га сакавіка. Пойдзем да тваёй маці, да бабулі, павіншуем іх.
Я кажу:
– Сяржук, выбачай, калі ласка, але такі час – мая бабулька вырашыла памерці.
Ён кажа:
– Як памерці? Ты што? Учора бачыліся, што ж яна будзе паміраць?
– Не, – кажу, – нешта адчула. Можа ўжо Гасподзь Бог заклікаў да сябе.
Тады ён кажа, маўляў, давай пойдзем, хоць апошні раз пабачымся.

Прыйшлі мы да маёй маці – ляжыць мая бабулька, склаўшы рукі на грудзях, трымае сьвечку. Маці ходзіць, плача, а Сяржук сядае за стол, паставіў гарэлкі пляшку і кажа да маёй маці:
– Цётка Вера, хадзі з табой вып’ем па маленькай філіжаначцы.
Маці на гэта:
– Ну што ты, Сярожа, ня бачыш, што маці мая памірае?
Сяржук тады наліў сабе ў кілішак троху гарэлкі і пачынае размаўляць з маёй бабуляй:
– Баба Прося, скажы, калі ласка, а ты, калі маладая была, ці піла ты? Бабулька адказвае з заплюшчанымі вачыма:
– Ай дзетка, усё было.
Тады Сяржук кажа:
– Бабуль, давай можа крышачку-крышачку, каб на душы лягчэй было, можа тады ня так страшна будзе сыходзіць з гэтага сьвету.
Бабуля кажа:
– Не, дзетка, не магу.
А потым падумала троху і кажа:
– Ну давай, па маленькай. Давайце, падыміце мне галаву.
Сяржук наліў крышку гарэлкі, падняў ёй галаву, дапамог выпіць, яна кажа:
– Дзякуй, пакладзі.
Ён кажа:
– Можа ты закусіш што-небудзь?
Яна:
– Не, няхай у грудзях папячэ.
Потым Сяржук ізноў налівае і кажа:
– Можа яшчэ па адной?
Бабуля вагалася, вагалася ды й кажа:
– Ну давай яшчэ па адной, памажыце мне.
Выпіла, кажа:
– Пакладзіце. Вера, паглядзі, ці сьвечка гарыць?
– Гарыць, гарыць, мама.

Тым часам у бабулі вочы пачалі прыадчыняцца, паглядзіць на сьвечку, паглядзіць на Сяржука Казлова, і кажа:
– Можа яшчэ чуць-чуць. Вера паглядзі, ці гарыць там сьвечка?
– Баба, гарыць тая сьвечка, гарыць. Што ты. Толькі ня хукай так моцна.

Ну вось так пакрышку, пакрышку… Дагэтуль мая бабуля жыве. Зараз яна ў Воршы, яшчэ ёй выразалі апендыцыт у такія гады.

Сяргей Анішчанка
 

 Радыё СВАБОДА
© 1995-2000 Radio Free Europe / Radio Liberty, Inc., All Rights Reserved.
http://www.rferl.org