Мясцовыя выбары     Беларусь - Расея     Праскі акцэнт     Экспэртыза свабоды     Эканоміка     Правы чалавека     Міжнародны аддзел     Рэгіёны     Вайна з тэрарызмам       Курапаты     Палітычная геаграфія     Беларускі Iнтэрнэт     Суайчыньнікі     Цытаты мінулага     Вострая брама     Беларуская     Aтлянтыда     Вольная студыя     Чытальная заля     Жывая мова     Данчык выбірае       Сымбаль веры     Агляд пошты     Дазвол на выезд     Здароўе     Мая Свабода     Прыватны дзёньнік       Шукайце ў Google     Час і Хвалі     Realaudio     Аўдыё-архiў     RFE/RL Newsline     Weekday Magazine     PBU Report     RFE/RL Homepage     Reprints         14 Траўня 2004   УПЕРШЫНЮ ВЫЙШАЎ СПЭЛЧЭКЕР БЕЛАРУСКАЙ МОВЫ ДЛЯ MICROSOFT WORD “Літара 1.0” — так завецца праграмны прадукт, які сёньня прэзэнтаваўся ў Менскім лінгвістычным унівэрсытэце. Унікальнасьць праграмы ў тым, што яна ахоплівае дзьве правапісныя традыцыі: афіцыйную — “наркамаўку” і клясычную — “тарашкевіцу”.   Севярын Квяткоўскі, Менск   Праграма “Літара 1.0” сталася самым вялікім слоўнікам беларускай мовы, бо ўтрымлівае больш за 170 тысяч словаў. Да прыкладу, украінскі аналяг налічвае каля 137 тысяч словаў. Галоўным навуковым кансультантам “Літары 1.0” стаў прафэсар мовазнаўства Генадзь Цыхун. Над варыянтам тарашкевіцы працавалі Зьміцер Саўка, Юрась Бушлякоў, Зьміцер Санько, Сяргей Шупа і Вінцук Вячорка. Распавядае каардынатар праекту прадстаўнік Таварыства Беларускай Мовы Сяргей Кручкоў: (Кручкоў: ) “Усе, хто ўваходзіў у рабочую групу, прыйшлі да згоды, што ў нас няма дзьвюх моваў, а ёсьць дзьве правапісныя традыцыі. І калі, прыкладам, сёньня слова сустракаецца пераважна ў тарашкевіцкіх тэкстах, то яно мусіць сустракацца і быць раўназначным і ў наркамаўскіх тэкстах. Няма такога, што слова “выбарнік” — яно толькі тарашкевіцкае. І мы таксама верым у тое, што наш прадукт будзе выкарыстоўвацца і ў дзяржаўных установах”. Праца над праектам яшчэ працягваецца. Напрыклад, незавершаная граматычная частка “Літары 1.0”. Праграма правярае адно правільнасьць напісаньня словаў, але паасобку, без прывязкі да склонаў. Альбо — у тарашкевіцы ёсьць спрэчныя пытаньні з напісаньнем замежных уласных імёнаў. Тлумачыць Зьміцер Саўка: (Саўка: ) “Напрыклад, якім чынам мы будзе перадаваць прозьвішча папулярнага ангельскага пісьменьніка Swift — праз “ў”, “у”, ці “в”?” Дарэчы, ва Ўкраіне падобная праграма існуе даўно. У стварэньне праграмы ўкраінская дзяржава ўклала вялікія грошы. А ў Беларусі праграма створаная на голым энтузіязьме. Самую складаную, манатонную працу ўзяў на сябе Фёдар Піскуноў — тэхноляг праекту. Той самы чалавек, які перапрацаваў сотні тысяч словаў і адпаведным чынам спарадкаваў іх у сыстэму: (Піскуноў: ) “Не было ніякіх надзейных крыніцаў у электронным выглядзе. Вельмі вялікі пласт лексыкі ня ўлічаны ў лексыкаграфічных працах. Лексыка з газэтаў, радыё, тэлебачаньня. Усё тое новае, што зьявілася зь цягам часу. Напрыклад, “іпатэка”, “харызма”. Праект “Літара 1.0” ёсьць грамадзкай ініцыятывай. Таму праграма ня будзе прадавацца, але распаўсюджвацца бясплатна. Напрыклад, вэрсія, што месьціцца ў Інтэрнэце па адрасе www.pravapis.tut.by мае абнаўляцца не радзей як раз на тры месяцы.

www.svaboda.org is © 2004 Radio Free Europe/Radio Liberty, Inc. All Rights Reserved.